Zgodnie z treścią art. 777 kodeksu postępowania cywilnego tytułem egzekucyjnym jest akt notarialny zawierający oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji na rzecz oznaczonego wierzyciela. Poddanie się egzekucji aktem notarialnym przez dłużnika to najprostszy sposób aby wierzyciel mógł zabezpieczyć swoje interesy bez konieczności udania się do sądu z pozwem.
Ustawa kodeks postępowania cywilnego przewiduje trzy rodzaje oświadczeń o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego:
1. Oświadczenie uregulowane w art. 777 § 1 pkt 4 kodeksu postępowania cywilnego, które powinno zawierać:
- określenie dłużnika i wierzyciela;
- oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji;
- precyzyjne określenie świadczenia dłużnika (obowiązek zapłaty sumy pieniężnej lub wydania rzeczy oznaczonych co do gatunku, ilościowo w akcie określonych, albo też wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej), w tym podanie podstawy prawnej obowiązku (np. wskazanie umowy, z której wynika obowiązek)
- termin spełnienia świadczenia lub zdarzenie, od którego uzależnione jest jego wykonanie.
2. Oświadczenie uregulowane w art. 777 § 1 pkt 5 kodeksu postępowania cywilnego które powinno zawierać:
- określenie dłużnika i wierzyciela;
- oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji;
- oznaczenie świadczenia pieniężnego (do wysokości w akcie wprost określonej albo oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej);
- określenie zdarzenia, od którego uzależnione jest wykonanie obowiązku;
- określenie terminu, w którym wierzyciel może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu.
3. Oświadczenie uregulowane w art. 777 § 1 pkt 6 kodeksu postępowania cywilnego, które powinno zawierać:
- określenie stron aktu;
- oświadczenie osoby, której rzecz, wierzytelność lub prawo jest obciążone hipoteką lub zastawem, która nie jest dłużnikiem osobistym, o poddaniu się egzekucji z obciążonej nieruchomości, wierzytelności lub prawa, w celu zaspokojenia wierzyciela, na rzecz którego ustanowiono zabezpieczenie;
- określenie wysokości wierzytelności podlegającej zaspokojeniu (oznaczonej wprost,
- do wysokości określonej kwoty lub za pomocą klauzuli waloryzacyjnej);
- określenie okoliczności upoważniających wierzyciela do prowadzenia egzekucji;
- określenie terminu, w którym wierzyciel może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności aktowi notarialnemu.
Jeżeli spełnione zostaną określone w ustawie wymienione wymogi, akt notarialny zawierający oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji stanowić będzie tytuł egzekucyjny, który po nadaniu klauzuli wykonalności stanie się tytułem wykonawczym uprawniającym wierzyciela do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego.
Oznacza to że wierzyciel nie musi przygotowywać pozwu i wszczynać postępowania sądowego aby dążyć do wyegzekwowania swoich należności. Wystarczy , że wystąpi do właściwego sądu z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności posiadanemu aktowi notarialnemu.
W postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności sąd bada, czy akt notarialny spełnia wymogi formalne określone w przepisach, czy minął termin spełnienia świadczenia, czy nastąpiło zdarzenie uprawniające wierzyciela do wszczęcia egzekucji oraz czy nie minął termin przed upływem którego wierzyciel może wystąpić do sądu o nadanie klauzuli wykonalności.