Zgodnie z art. 924 i 925 kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy i w tej dacie zostaje on nabyty przez spadkobiercę. Spadkobierca może spadek przyjąć w całości, przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności za długi (z dobrodziejstwem inwentarza) albo odrzucić. Termin na odrzucenie spadku to sześć miesięcy od dnia dowiedzenia się o powołaniu do spadku. W sytuacji gdy spadkobierca nie dokona żadnej czynności w zakresie przyjęcia bądź odrzucenia spadku – spadek nabędzie z dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku dziedziczenia ustawowego, oświadczenie o odrzuceniu spadku wywołuje skutek jakby osoba ta nie dożyła otwarcia spadku. Oznacza to że jest wyłączona od dziedziczenia a w jej miejsce wchodzą dalsi spadkobiercy.
Czy warto odrzucać spadek po krewnym czy pozostać biernym i przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza?
W przypadku gdy wiemy lub podejrzewamy, że w skład spadku nie wchodzą żadne dobra materialne a spadkodawca pozostawił po sobie długi, najrozsądniej jest spadek odrzucić.
Jeśli spadkobierca nie pozostawił po sobie majątku wystarczającego na pokrycie jego długów a wszyscy najbliżsi z rodziny spadek odrzucili to warto zadbać aby w przyszłości nie odwiedził nas wierzyciel spadkodawcy i nie pociągnął do odpowiedzialności za długi spadkodawcy. Krąg dziedziczących może się okazać zaskakująco duży, w sytuacji gdy każdy z krewnych kolejno będzie odrzucać spadek po zmarłym. Dopiero przy braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. Dlatego warto poświęcić chwilę czasu i złożyć u notariusza oświadczenie o odrzuceniu spadku, zanim okaże się że przyjęliśmy spadek z dobrodziejstwem inwentarza i musimy wykazywać wierzycielom, że nie ponosimy odpowiedzialności za długi spadkodawcy, poprzez sporządzenie kosztownego spisu inwentarza przed komornikiem.
Złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku u notariusza podlega stałej opłacie w wysokości 50 zł netto. Czynność ta jest szybką i bezpieczną drogą to zabezpieczenia własnych interesów i majątku. Pozwala na uniknięcie ewentualnych konfliktów z wierzycielami spadkodawcy.
Warto pamiętać, że małoletnie dzieci także dziedziczą, jeśli ich rodzice odrzucą spadek we własnym imieniu. Wówczas, to opiekun prawny powinien wystąpić do sądu rodzinnego z wnioskiem o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego i z taką zgodą wrócić do notariusza aby złożyć oświadczenie w imieniu małoletniego.